Handgraveren

[Eljas]

Rubriek: Uitleg over handgraveren
Onderwerp ingebracht door: Eljas
Aanvullende informatie van: Eljas


Het handgraveren kan op verschillende ondergronden. Niet alleen op edelmetaal maar ook op koper, messing, ijzer, of kunststof kun je goed een handgravure zetten. Ook hoeft het oppervlakte niet altijd vlak te zijn. Handgravures vindt je op allerlei vormen. Denk maar aan lepels, bekers, kelken, schildjes of de binnenkant van ringen.
Behalve teksten en monogrammen worden er ook verschillende afbeeldingen met de hand gegraveerd. Denk maar aan het maken van stempels.
Wanneer een product afgewerkt moet worden en de maker kan er met vijlen en schuren niet goed bij dan kan hij kiezen voor het met de hand wegsteken van overtollig materiaal. Kortom is het een techniek met vele toepassingen.

De steker.

Wanneer je een handgravure wil gaan maken zet je het ontwerp eerst op met een carresteker. Deze heeft een driehoekige punt en is schuin geslepen. De lengte van de steker loopt krom. Wanneer de steker in het heft (met een platte kant) zit dan moet de punt van de steker net vrij liggen van de ondergrond.
Voordat je een steker in het heft vastzet moet je hem harden.
Maak de punt van de steker warm en doop hem in boorzuur, verhit verder tot de punt roodgloeiend is. Schrik het af in het water of olie. Schuur met een fijn schuurpapiertje de steker schoon en ontlaat hem boven een spiritusvlammetje. De kleur van het staal moet net strogeel worden.
Wordt de steker in gebruik snel bot dan is het ontlaten te ver gegaan. Je meot de steker opnieuw harden en ontlaten.
Wanneer het scherpe puntje van de steker snel verdwijnt dan is de steker niet ver genoeg ontlaten en is dus bros. In dit geval is opnieuw ontlaten voldoende.
Wanneer de steker in het heft is gezet schep je hem op een carborundumsteen en daarna op een oliesteentje scherpen



Als de punt goed is geslepen haal je de twee zijkanten van de steker voorzichtig even over de oliesteen. Dit om grove bramen eraf te halen. De laatste braampjes kun je verwijderen door de punt van de steker in de zijkant van je vijlplankje te duwen.



Controleer of de steker scherp is. Houdt de steker vrij vlak en druk de punt zachtjes in je duimnagel. De punt moet snel happen in de nagel. Dan is het goed.
De steker is nu klaar voor gebruik.



Het vastzetten van de plaat

Maak het te graveren plaatje (in dit geval een koperplaat) vast op een houten plankje m.b.v. dubbelzijdig plakband. Het houten plankje heeft aan de onderkant enkele 8 kantige blokjes op elkaar zitten om daarmee het goed vast te houden en te kunnen draaien tijdens het graveren.
Sla aan de zijkant van het plaatje bij de hoeken extra spijkertjes om verschuiven tegen te gaan.

Voorbereiden van de plaat

Schuur de plaat met fijn schuurpapier goed strak. Zorg ervoor dat de schuurrichting in 1 lijn lopen. Controleer goed of alle oneffenheden weggeschuurd zijn.
Maak je vingertop vochtig met water en doe er een likje plakkaatverf op. Verdeel de plakkaatverf dun over het oppervlak. Leg na het drogen een velletje carbonpapier over het plaatje en daarop je ontwerp. Wanneer je geen carbonpapier hebt kun je ook aan de achterzijde van het ontwerp het papier met een schoolkrijtje wit maken. Trek het ontwerp over en fixeer het en laat het goed drogen.




Het graveren.

Teken op een proefplaatje enkele lijntjes. Leg de steker op een vlakke tafel en leg je hand erover. Het heft moet in je handpalm zitten. Neen de steker tussen duim en middelvinger e leg je wijsvinger erop. Zet de punt van de steker voorzichtig schuin in het oppervlak op een opgetekend lijn. Wanneer je nu nauwelijks drukt en het heft langzaam naar beneden laat zakken, kom je op een punt aan waar de punt van de steker weg begint te snijden. Deze stand is belangrijk want dat is de hoek waaronder je de gravure gaat maken. Op deze manier moet je iedere keer, bij elk nieuw lijntje, zo beginnen.
Oefen altijd even hoe de steker snijdt. Maak ook wat bochtjes op het proefplaatje. Bochtjes maak je niet door met de steker een bocht te maken maar door met het plankje de draaien. Eigenlijk blijft de steker dan op 1 punt staan.



Wanneer je bij een lijntje op het eindpunt bent aangekomen dat moet je de punt van de steker in de groef houden en het puntje van de steker omhoog duwen. Dit zorg ervoor dat de braam breekt. Zet dan de punt van de steker in tegengestelde richting bij het beginpunt in de groef en graveer een klein stukje terug. Op deze manier is de groef aan het begin en aan het einde even breed.
Graveer zo het hele ontwerp.
Als je het mooi vindt om gebogen lijnen schuin te maken zoals bij kalligrafieschrift, of rechte lijnen schuin wilt maken dan kun je de punt van de steker iets kantelen. De lijn wordt dan aan 1 kant breder.

Afwerken.

Haal de gravure van het houten plankje, verwijder met water het fixeer en de verf en schuur de plaat na.

Eljas

[Lapidee]

.

[steffen]

Yep bedankt voor de uitleg Eljas!

weet je mischien ook waar ik een carresteker kan bestellen? ik heb namelijk niet de apparatuur om er zelf een te maken, en google biedt ook geen uitkomst.

[Daniel Houwer]

Hoi Steffen,

Aan 2 vijlen en wat schuurpapier heb je genoeg apperatuur hoor.
Als je een oude botte vierkantvijl uitgloeid en in model vijlt en weer hard en ontlaat ben je er.

[Rob Hahn]

Ik ben ook helemaal bezeten van het graveren, van Danieel heb ik een hand steker gekregen, niet dat ik hem zelf niet kan maken maar waarom opnieuw het wiel uitvinden! ik ben nu in het bezit van een vlak en ringen graveer machine en een prof. copieer frais bank. 1-1 tot 1-50.
Wat ik nog mis is een graveer kogel, maar ze zijn duur! Dus de draaibank gestart en dat stuk gereedschap naar eigen idee gemaakt!
Nu nog goed oefenen!
Rob.